گوگل آنالیتیکس (google analytics) چیست؟ رایگان آنالیز کنید!

فرض کنیم شما روی پرسونای مخاطب خود اشراف دارید. محتوای بسیار با کیفیت تری نسبت به رقبا تولید کرده اید و آماده اید که کمپین های دیجیتال مارکتینگ خود را آغاز کنید. اگر از همان ابتدا یک سیستم تحلیل قوی نداشته باشید، چقدر ممکن است که تلاش های شما هدر برود؟ چه مدرکی برای اثبات پیشرفت شما وجود دارد؟ در این مطلب قصد داریم یکی از قویترین ابزارهای سئو و دیجیتال مارکتینگ را به شما معرفی کنیم. چرا به تحلیل داده های آنالیتیک نیاز داریم؟ گوگل آنالیتیکس چیست؟ چگونه از قدرت گوگل آنالیز استفاده کنیم؟ در ادامه با معرفی Google analytics و پاسخ کامل به سوالات بالا با وب تب همراه باشید.

تجزیه و تحلیل وب سایت به چه معنی است؟

تجزیه و تحلیل وب وظیفه ی اصلی گوگل آنالیز است. به فرآیند جمع آوری، اندازه گیری و تجزیه تحلیل داده های سایت، آنالیز وب می گویند. چیزی که شما مشاهده خواهید کرد، خروجی نهایی فرآیند بالاست. منابع ترافیکی سایت، نحوه ی تعامل کاربران با سایت، محتوا و صفحاتی که بیشتر جلب توجه کرده و نحوه ی خروج آنها از سایت، همگی با آنالیز صحیح وب در اختیار شما خواهد بود.

چرا به تحلیل دنیای وب با گوگل آنالیز نیاز داریم؟

اگر تحصیلات حوزه ی دیجیتال مارکتینگ داشته باشید، این سوال برای شما تکرار بدیهیات است. دلایل زیادی وجود دارد که نیاز به آنالیز وب را قطعی می کند. اگر شکی دارید، فقط به همین دو مورد زیر دقت کنید:

کمک به استنباط صحیح و تصمیم گیری های مبتنی بر داده 

بازاریاب ها از داده های کشف شده توسط ابزارهای آنالیز وب برای تصمیم گیری و بهبود عملکرد کانال های مختلف مارکتینگ استفاده می کنند. اگر داده هایی نبودند که بر اساس آن تصمیم گیری کنید باید چه می کردید؟ راه منطقی و عقلانی دیگری سراغ دارید؟ ابزارهای آنالیز مثل گوگل آنالیتیکس به شما کمک می کنند تا داستان پشت داده ها را حدس بزنید؟ مثلا مخاطبان شما در رنج سنی 20 تا 30 سال هستند و در عین حال صفحه ای که راجع به بازنشستگی نوشته بودید، بازدید بسیار کمی داشته است! بله، پاسخ بسیاری از سوالات با این داده ها به راحتی قابل حدس شده است.

آسان تر کردن گزارش دهی

جدا از بحث تصمیم گیری، آنالیز وب یک منبع اطلاعاتی در اختیار کارشناسان دیجیتال مارکتینگ قرار می دهد. با استفاده از این اطلاعات آنها می توانند به مدیریت بالادستی، مالکان محصول و سهامداران پروژه گزارشی از عملکرد خود ارائه کنند. هدف تمام این تلاش ها ایجاد سناریوهایی است که منجر به نتایج تجاری شود. تولید چنین سناریوهایی فقط با اندازه گیری و اقدام روی روندی که داده های آنالیز وب نمایش می دهند، امکان پذیر خواهد شد.

انواع ابزارهای آنالیز

شاید فقط اسم گوگل آنالیتیکس را شنیده باشید ولی ابزارهای آنالیز دیگری هم وجود دارد. برخی از آنها مثل آنالیتیکس رایگان اند و بعضی دیگر حق اشتراک ماهیانه یا سالیانه دارند. این تفاوت قیمت بر مبنای پشتیبانی، امکانات و عملکرد ابزار است. قبل از شناخت گوگل آنالیتیک بهتر است، رقبا و جایگزین های احتمالی را هم بشناسید. بدون شک کسی نمی تواند شما را مجبور به استفاده از ابزاری کند که مشابه بسیار دارد. نام محبوب ترین برنامه های تحلیل وب در زیر آورده شده است.

• گوگل آنالیتیکس (Google analytics) و آنالیتیکس 360 (Google analytics 360) که اولی رایگان بوده و دومی حق اشتراک دارد
• adobe analytics ابزار آنالیز وب شرکت آدوبی
• ابزار Woopra
• Webtrends
• Kissmetrics
• Piwik

گوگل آنالیتیکس (GA) چیست؟

متداول ترین برنامه تحلیل وب و لیدر بازار ابزارهای آنالیز گوگل آنالیتیکس (GA) یا همان گوگل آنالیز است. نسخه غیر رایگان آن معروف به آنالیتیکس 360 قابلیت های اضافی در زمینه میزان اعتبار گزارش و اندازه نمونه ارائه می کند. اگر می خواهید بدانید که آیا به آنالیتیکس 360 نیاز دارید یا خیر به این سوال پاسخ دهید: آیا وب سایت شما ماهیانه بیشتر از 10 میلیون بازدید کننده دارد؟

چنانچه پاسخ سوال بالا منفی است، ورژن رایگان گوگل آنالیز پاسخگوی تمام نیازهای شما خواهد بود. به دلیل عملکرد و استقبال گسترده ی بازار، گوگل آنالیتیکس از دید بسیاری از مارکترها تنها منبع موثق برای به دست آوردن ترافیک سایت، بازخورد کاربر و نرخ تبدیل است. گوگل آنالیز کاربر را ردیابی می کند تا اطلاعاتی کامل از کانال های مورد استفاده، لوکیشن ها و دستگاه کاربر به دست آورد. سفر کاربر تمام نشده و تازه به مرحله ی برداشت از سئو داخلی شما رسیده است. پس از ورود به سایت اطلاعات فعالیت های کاربر، اهداف مارکتینگ حاصل شده (Goals) و نقطه ی خروج او باید ذخیره شود. آیا این کاربر اولین بار است که وارد سایت شده یا اینکه مشتری قدیمی به حساب می آید؟ میزان وفاداری کاربران شما چقدر است؟ آیا روند قیف بازاریابی درست پیش رفته است؟ کمپین های سئو خارجی شما تا چه میزان موفقیت کسب کرده؟ از کدام کانال ورودی بیشتر به سایت داشته اید؟ گوگل آنالیتیکس پاسخ این سوالات را بعد از جمع آوری اطلاعات (در یک بازه ی زمانی صحیح) خواهد داد.

گوگل آنالیتیکس (Google analytics) چه مزایایی دارد؟

• رایگان بودن
• رابط کاربری ساده
• اجرا و نصب آسان
• قابلیت سفارشی سازی گزارشات، داشبوردها و مجموعه داده ها
• قابلیت یکپارچه سازی با سایر محصولات گوگل
• ادغام پس از کلیک با منابع ترافیکی غیر از گوگل مثل فیسبوک، یاهو و بینگ (مشخص کردن سایر منابع ترافیکی غیر از گوگل)
• ارائه بینش گسترده و ارزشمند در ارتباط با وبسایت

محدودیت های آنالیتیک گوگل (GA) کدامند؟

همه ی نرم افزارهای رایگان محدودیتی ها را به همراه دارند. گوگل آنالیز هم از این قاعده مستثنی نیست :

• گزارشات قابل دانلود لحظه ای (live) ارائه نمی دهد.
• بیشتر از 10 میلیون کلیک در ماه را ردیابی نخواهد کرد.
• سفارشی سازی خیلی گسترده نیست و در بخش های محدودی از برنامه وجود دارد.
• همیشه دقت 100% ندارد.
• در مورد کمپین های بالای قیف بازاریابی مثل Google display network یا شبکه های اجتماعی مثل فیسبوک در صورتی که بازدید ها و نرخ تبدیل کمی داشته باشند، اطلاعات جامعی ارائه نمی کند.

 اصطلاحاتی که باید برای استفاده از آنالیتیکس بشناسید

دو مفهوم اصلی که در تمام بخش های گوگل آنالیتیکس با آن سروکار خواهید داشت، dimension و metric است. ابعاد (dimension) به اطلاعات غیرقابل اندازه گیری کاربر مثل لوکیشن، سن، جنسیت و دستگاه مورد استفاده ی او اطلاق می شود. برعکس متریک ها قابل شمارش و اندازه گیری اند. مواردی مثل تعداد بازدید کننده، درآمد، تعداد اهداف (goal) حاصله و … متریک به حساب می آیند. ما معیارها (metrics) را با استفاده از ابعاد (dimension) تقسیم بندی می کنیم. مثلا تعداد بازدید از سایت با موبایل!  بدین طریق بهتر متوجه تاثیر هر دستگاه روی بازدید و نرخ تبدیل سایت می شویم. معیار و متریک هایی که در دسترس شما هستند را امتحان کنید و به این فکر کنید که ترکیب آنها با کدام ابعاد (dimension) به دانسته های شما چیزی اضافه می کند. در ادامه تعدادی از متداول ترین متریک های گوگل آنالیتیکس و مفهوم آن را بخوانید:

• جلسه (Sessions): به گروهی از فعالیت های کاربر و گردش وی در سایت قبل از بستن کامل آن گفته می شود. به طور پیشفرض اگر کاربری حداکثر 30 دقیقه غیرفعال باشد، آن جلسه (Session) پایان می یابد.
• درصد جلسات جدید (percentage of new sessions): اولین باری که هر کاربر به سایت وارد می شود یک شماره (client ID) به وی اختصاص می یابد. بدین وسیله گوگل آنالیتیکس جلسه های جدید (کاربران جدید) را جداسازی کرده و اعلام می کند.
• تعداد بازدید صفحه (Page views)
• تعداد صفحات در هر جلسه (Pages per session): در یک نشست حداکثر 30 دقیقه ای کاربر چند صفحه از سایت شما را مشاهده کرده است.
• میانگین زمان جلسات (Average Session duration): به طور میانگین زمان هر نشست کاربر روی سایت شما چقدر است. یک متریک مناسب دیگر برای بررسی تعامل (Engagement) کاربران و سایت در گوگل آنالیتیک!

معیار های تبدیل (conversion metrics) در گوگل آنالیتیکس

معیارها تبدیل (Conversion metrics) در واقع مدل پیشرفته تر متریک های عادی هستند. کدام فعالیت های کاربر روی سایت شما ارزشمند تر است؟ خرید!؟ بله تمام مواردی که روی عملکرد تجاری شما تاثیر می گذارند، به عنوان معیارهای تبدیل شناخته می شوند. فرض کنید می توانید منابع ترافیکی سایت را در معیاری مثل نرخ درآمد حاصله داشته باشید. برای تصمیم گیری در مورد کمپین بعدی دیجیتال مارکتینگ، چه معیاری واضح تر از این شما را راهنمایی می کند؟ متداول ترین معیارهای تبدیل (conversion metrics) موارد زیر هستند:

• اهداف (Goals): تعداد تراکنش های ارزشمند کاربران درون سایت می باشد؛ این تراکنش ها حتما نباید مالی باشد و شما آنرا تعیین خواهید کرد. مثلا ثبت نام برای خبرنامه سایت می تواند هدف (goal) شما باشد.
• نرخ تبدیل (conversion rate): درصد کاربرانی که یکی از اهداف (goals) مد نظر شما را تکمیل کرده اند.
• معاملات (Transaction): اگر یک سایت ecommerce دارید، تعداد فروش شما یا تعداد سبدهای خریدی که پرداخت آن انجام شده است این عدد را مشخص می کنند.
• درآمد (Revenue): ارزش پولی اجناس فروخته شده در فروشگاه سایت شماست.

نصب گوگل آنالیتیکس و تنظیم اکانت (GA)

آدرس زیر را در مرورگر وب خود وارد کرده و مراحل را به ترتیب انجام دهید.

www.google.com/analytics

• شما به یک اکانت گوگل (Gmail) نیاز خواهید داشت؛ پس اگر ندارید ابتدا به سراغ ساخت اکانت گوگل بروید.
• برای نصب گوگل آنالیتیکس، اطلاعات اکانت گوگل خود را وارد کنید.
• شرایط استفاده از آنالیتیکس را خوانده یا مثل همیشه نخوانده قبول (accept) کنید.
• تنظیمات اشتراک داده را فعال کنید. ممکن است بعدا مایل باشید اتصال اکانت گوگل ادز یا گوگل سرچ کنسول با گوگل آنالیتیکس برقرار شود. 

نصب (جایگذاری) کد گوگل آنالیز

برای اینکه گوگل کاربران شما را ردیابی کرده و به تحلیل رفتار کاربر بپردازد، باید کد تایید گوگل آنالیتیکس را درون سایت خود وارد کنید. یک کد UA به شما داده می شود که می توانید از برنامه نویس سایت خود بخواهید، آن را در تمام صفحات وارد کند. اگر از سیستم های مدیریت محتوا مثل وردپرس استفاده می کنید، راهکارهای ساده تری (افزونه ها) هم وجود خواهد داشت. وبمسترهای حرفه ای بعضا این کد را در اکانت Google Tag Manager خود وارد می کنند و عملیات تزریق به تمام صفحات سایت توسط آن انجام می شود. فراموش نکنید که بعد از نصب کد گوگل آنالیز حتما باید صحت عملکرد اکانت خود را بسنجید. 

نصب گوگل آنالیتیکس اندروید

علاوه بر نسخه ی تحت وب گوگل آنالیتیکس، گوشی های اندروید هم می تواند آن را به صورت یک نرم افزار روی خود داشته باشند. برای نصب گوگل آنالیتیکس اندروید روی لینک کلیک کرده و آن را از پلی استور گوگل دانلود و نصب کنید. توصیه می کنیم برنامه های معتبر را در صورت امکان از منابع اصلی دانلود کنید.

نتیجه گیری

نظارت همیشگی و تحلیل های بدست آمده از گوگل آنالیتیکس (google analytics) می تواند بسیار کارآمد باشد. به عنوان مثال GA شما را متوجه کاهش ناگهانی ورودی سایت روی دستگاه های موبایل می کند؛ شما فورا به سراغ گوگل سرچ کنسول می روید و متوجه ایرادات سئو تکنیکال پیش آمده شده و آنها را برطرف می کنید. ابزارهای سئو به خصوص محصولات خود شرکت گوگل گاها مکمل یکدیگرند که این لزوم ارتباط آنها را بیشتر می کند. سعی خواهیم کرد در مقالات بعدی آموزش Google analytics را برای شما عزیزان در نظر بگیریم. نظرات خود را از ما دریغ مکنید.